Επιτόπια επίσκεψη στο Μπάρι, Ιταλία

Η τρίτη επίσκεψη για το έργο έγινε στο Μπάρι της Ιταλίας από τις 28 έως τις 30 Ιουνίου. Εστίασε στην παραδειγματική πρακτική Su.Pr.Eme για την Υπέρβαση των εμποδίων στον εμβολιασμό, ένα πρόγραμμα που προασπίζεται τα δικαιώματα των αδήλωτων ή/και εποχιακών διακινούμενων εργαζομένων από τρίτες χώρες, και το οποίο ενσωματώνει την υγεία και την κοινωνική φροντίδα ως βασικό συστατικό. Αυτή η πρακτική έχει στόχο να βελτιώσει την πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στα εμβόλια κατά της COVID-19.  

Ο Γενικός Διευθυντής της Περιφερειακής Υπηρεσίας της Απουλίας για την Υγεία και τις Κοινωνικές Υποθέσεις (AReSS) και εκπρόσωποι της διοίκησης της Περιφέρειας της Απουλίας καλωσόρισαν 23 συμμετέχοντες από 10 κράτη μέλη της ΕΕ. Οι συμμετέχοντες ήταν εκπρόσωποι υπουργείων υγείας, ιδρυμάτων υγείας, εθνικών γραφείων ανοσοποίησης και φαρμακοποιών. Στόχος αυτής της επίσκεψης ήταν: 

• η ενημέρωση για το πρόγραμμα «Su.Pr.Eme» και η εξαγωγή διδαγμάτων από την επιτυχία του  
• η προώθηση της αμοιβαίας μάθησης μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών  
• η ανάπτυξη ιδεών για το πώς οι επαγγελματίες υγείας από άλλα κράτη μέλη μπορούν να μεταφέρουν την πρακτική στις δικές τους χώρες 

Στη διάρκεια της επίσκεψης, ο Ευρωπαϊκός Εκτελεστικός Οργανισμός για την Υγεία και τον Ψηφιακό τομέα (HaDEA) απένειμε στην AReSS ένα πιστοποιητικό εξαιρετικής πρακτικής. 

Στόχος 

Στην Ιταλία εξακολουθούν να υπάρχουν φυσικά, διοικητικά και πρακτικά εμπόδια στον εμβολιασμό. Τα σημαντικότερα εμπόδια στον εμβολιασμό περιλαμβάνουν πολιτισμικές, γλωσσικές, υλικοτεχνικές και οργανωτικές προκλήσεις, καθώς και κοινωνικούς παράγοντες, όπως δυσκολίες στη λήψη άδειας από την εργασία, ειδικότερα για τους χαμηλόμισθους και τους παράνομα εργαζομένους. 

Το 2017, το ιταλικό Υπουργείο Υγείας ενέκρινε τον νόμο 119/2017 που αύξανε τον αριθμό των υποχρεωτικών εμβολίων σε 10. Εκτός από τα εμβόλια κατά της διφθερίτιδας, του τετάνου, της ηπατίτιδας B και της πολιομυελίτιδας, συμπεριλήφθηκαν και τα εμβόλια κατά της ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς (MMR), του κοκκύτη και του αιμόφιλου της γρίπης τύπου Β (Hib). Ως αποτέλεσμα, τα ανεμβολίαστα παιδιά δεν γίνονται δεκτά σε ιδρύματα προσχολικής αγωγής μέχρι την ηλικία των έξι ετών. Για να διασφαλιστεί η συμμόρφωση, οι γονείς που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεωτικές απαιτήσεις εμβολιασμού μπορεί να έρθουν αντιμέτωποι με πρόστιμα. 

Το έργο «Su.Pr.Eme» αποτελεί μέρος μιας εθνικής πρωτοβουλίας με επικεφαλής το Υπουργείο Κοινωνικών Πολιτικών και Εργασίας – Γενική Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Πολιτικής Ενσωμάτωσης. Το έργο έχει στόχο να καταπολεμήσει την εργασιακή εκμετάλλευση, την περιθωριοποίηση και την ευπάθεια με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι μετανάστες εργαζόμενοι, μέσω της εφαρμογής ενός ολοκληρωμένου σχεδίου δράσης. Παρέχει στην AReSS την ευκαιρία να αναπτύξει ένα μοντέλο υγείας και κοινωνικής φροντίδας σε ανεπίσημους οικισμούς. 

Η εφαρμογή του μοντέλου της Απουλίας ξεκίνησε στην πρώιμη φάση της πανδημίας COVID-19, γεγονός που επιδείνωσε τις προκλήσεις που αντιμετώπιζαν ήδη οι μετανάστες και άλλες ευάλωτες ομάδες λόγω του κοινωνικοοικονομικού και νομικού καθεστώτος τους, καθώς και της περιορισμένης πρόσβασής τους σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. 

Οι στόχοι του έργου περιλαμβάνουν τη διασφάλιση της προστασίας και της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας για τα ευάλωτα και μειονεκτούντα άτομα, παράλληλα με τη βελτίωση των συνολικών συνθηκών τους υγείας και διαβίωσης. Ειδικότερα, το έργο έχει στόχο: 

• Να προωθήσει τον μετασχηματισμό των οικισμών σε φιλόξενα περιβάλλοντα που πληρούν αποδεκτά επίπεδα διαβίωσης. 
• Να βελτιώσει τις κοινωνικές υπηρεσίες, τις υπηρεσίες υγείας, εργασίας, κινητικότητας και τις πολιτισμικές υπηρεσίες, καθώς και να ενθαρρύνει τη συμμετοχή των μεταναστών στις τοπικές κοινότητες.  
• Να ενισχύσει την ικανότητα διαχείρισης ενός μεγάλου αριθμού μεταναστών που ζουν υπό αντίξοες συνθήκες, όπου ενδέχεται να σημειώνονται παραβιάσεις και εκμετάλλευση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 

Πόροι 

Η Ιταλία παρέχει καθολική κάλυψη για την υγεία (σύστημα πρόνοιας Beveridge), οπότε κάθε κάτοικος Ιταλίας μπορεί να έχει πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, ακόμα και αν δεν έχει ασφάλιση. Οι εμβολιασμοί περιλαμβάνονται στις παρεχόμενες υπηρεσίες. Τα περισσότερα εμβόλια περιλαμβάνονται στο Ιταλικό Εθνικό Σχέδιο εμβολιασμού, εκτός από τα εμβόλια κατά της γρίπης και της COVID-19.   

Οι κάτοικοι που δεν είναι ιταλοί πολίτες μπορούν να εμβολιαστούν δωρεάν κατά της COVID-19. Άλλα εμβόλια μπορεί να είναι δωρεάν, αλλά αυτό εξαρτάται από τους περιφερειακούς κανονισμούς. 

Φορείς που συμμετέχουν και εφαρμογή 

Το έργο αποτελεί μέρος μιας εθνικής πρωτοβουλίας με επικεφαλής το Υπουργείο Κοινωνικών Πολιτικών και Εργασίας – Γενική Διεύθυνση Μεταναστευτικής Πολιτικής και Πολιτικής Ενσωμάτωσης. Από τις πέντε συνεργαζόμενες περιφέρειες της Νότιας Ιταλίας (Απουλία, Καμπανία, Μπαζιλικάτα, Καλαβρία και Σικελία), υπεύθυνος του έργου είναι η Περιφέρεια της Απουλίας. Στο έργο συμμετέχουν και άλλοι εταίροι, όπως η Επιθεώρηση Εργασίας, το Εθνικό Ινστιτούτο Κοινωνικής Ασφάλισης, ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), η Κοινοπραξία NOVA Onlus και ειδικευμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ). 

Στο πλαίσιο του έργου, η Περιφέρεια της Απουλίας έχει αναθέσει τις δραστηριότητες στους τομείς της υγείας και της κοινωνικοϋγειονομικής περίθαλψης στην υπηρεσία AReSS της Απουλίας. 

Αποτελέσματα 

Μία Κινητή Μονάδα Εξωτερικών Ιατρείων, την οποία συντονίζει η AReSS, διενεργεί διάφορες παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένων των εμβολιασμών, εστιάζοντας στην πρόληψη, την παρακολούθηση της υγείας και της κοινωνικής κατάστασης των μεταναστών, και παρέχοντας περίθαλψη. Αυτές οι παρεμβάσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές, γιατί οι πληθυσμοί των μεταναστών συχνά δυσκολεύονται να αποκτήσουν πρόσβαση στο ιταλικό σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Οι κινητές μονάδες ενεργοποιούνται μέσω συμφωνιών με τις τοπικές αρχές υγείας και φορείς του τριτογενούς τομέα. Αυτές οι μονάδες λειτουργούν σύμφωνα με ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα σε προκαθορισμένες τοποθεσίες εντός των αγροτικών περιοχών. Λειτουργούν ως διεπιστημονικές ομάδες, συνδυάζοντας ειδικούς στην υγειονομική και κοινωνικοϋγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένων ψυχολόγων, για να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες πρωτοβάθμιας υγείας που εντοπίζονται επιτόπου, ενώ παράλληλα διατηρούν συνεχή επικοινωνία με την τοπική υπηρεσία υγείας. Μέσω της λειτουργίας πέντε κινητών ιατρικών μονάδων, το έργο περιόρισε αποτελεσματικά την εξάπλωση της COVID-19 εντός των παράνομων οικισμών και παρείχε υποστήριξη για τις δραστηριότητες εμβολιασμού. 

Επί του παρόντος, το πρόγραμμα στηρίζει περίπου 600 άτομα στην Απουλία. Η ισχυρή σχέση και εμπιστοσύνη ανάμεσα στις ΜΚΟ και τις κοινότητες είναι σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία του προγράμματος. Μερικές από τις οργανώσεις που συμμετέχουν έχουν πείρα στην παροχή ανθρωπιστικής υγειονομικής περίθαλψης σε εδάφη εκτός ΕΕ που πλήττονται από συγκρούσεις, όπως και στην παροχή βοήθειας σε αστέγους σε αστικές και μητροπολιτικές περιοχές της Ιταλίας. 

Οι ΜΚΟ παρέχουν καθοδήγηση, διατηρούν την επαφή με τους μετανάστες και προσφέρουν στήριξη στους γενικούς ιατρούς. Η συνεργατική προσέγγιση συμβάλλει στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των κοινοτήτων των μεταναστών και του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, διευκολύνοντας την αποτελεσματική επαφή μαζί τους και την παροχή περίθαλψης.  

Το έργο ανέπτυξε με επιτυχία ένα ολοκληρωμένο μοντέλο κοινωνικοϋγειονομικής περίθαλψης, το οποίο συνοδεύεται από κατευθυντήριες γραμμές για την εφαρμογή του, διευκολύνοντας έτσι την πλήρη και συντονισμένη φροντίδα. Έχουν διανεμηθεί 4.000 φυλλάδια, τα οποία παρέχουν απαραίτητες πληροφορίες για το πώς αποκτά κανείς πρόσβαση στις τοπικές κοινωνικές και υγειονομικές υπηρεσίες. Εκτιμάται ότι περίπου 11.280 άτομα έχουν επωφεληθεί από τις δραστηριότητες κοινωνικοϋγειονομικής βοήθειας του έργου στην Απουλία. Από αυτά, περίπου 2.100 άτομα πληρούσαν τα κριτήρια επιλεξιμότητας του έργου και υπήρξε επίσημη επαφή μαζί τους.