Επιτόπια επίσκεψη στην Κοπεγχάγη, Δανία

Η δεύτερη επίσκεψη σχετικά με το έργο έλαβε χώρα στην Κοπεγχάγη της Δανίας, από τις 21 έως τις 23 Ιουνίου 2023. Η επίσκεψη εστίασε στην υποδειγματική πρακτική των υπηρεσιών υγείας της Δανιας, «Πρωτοβουλίες επικοινωνίας για τη στήριξη της ανοσοποίησης των παιδιών», η οποία περιλαμβάνει διάφορες πρωτοβουλίες για την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του προγράμματος, όπως σχέδια αποστολής υπενθυμίσεων, εκστρατείες ενημέρωσης και επισκέπτες υγείας ως πρέσβεις του εμβολιασμού. Η πρακτική απευθύνεται σε γονείς παιδιών ηλικίας 3 μηνών έως 12 ετών και καλύπτει τα εμβόλια διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη, βακτηρίων του αιμόφιλου της γρίπης τύπου Β (Hib), πολιομυελίτιδας (DiTeKiPol-Hib), πνευμονιόκοκκου, ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV), και ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (MMR).

Η Δανική Αρχή Υγείας (Sundhedsstyrelsen) υποδέχθηκε 28 συμμετέχοντες από 16 διαφορετικά κράτη μέλη της ΕΕ στην Κοπεγχάγη. Οι συμμετέχοντες εκπροσωπούσαν εθνικά υγειονομικά ιδρύματα, υπουργεία υγείας και εθνικά γραφεία ανοσοποίησης. Στόχος της επίσκεψης ήταν:

• η ενημέρωση για το Δανικό Πρόγραμμα Παιδικής Ανοσοποίησης και η εξαγωγή διδαγμάτων από την επιτυχία του
• η προώθηση της αμοιβαίας μάθησης μέσω της ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών
• η ανάπτυξη ιδεών για το πώς οι επαγγελματίες υγείας από άλλα κράτη μέλη μπορούν να μεταφέρουν την πρακτική στις χώρες τους

Ως μέρος της επίσκεψης, ο Ευρωπαϊκός Εκτελεστικός Οργανισμός για την Υγεία και τον Ψηφιακό τομέα (HaDEA) απένειμε στις δανικές αρχές υγείας ένα πιστοποιητικό εξαιρετικής πρακτικής.

Στόχος

Στη Δανία δεν υπάρχουν υποχρεωτικοί εμβολιασμοί, ωστόσο η εμβολιαστική κάλυψη είναι υψηλή για τα περισσότερα εμβόλια. Η υψηλότερη εμβολιαστική κάλυψη είναι για το εμβόλιο DiTeKiPol-Hib σε ποσοστό 97%, πάνω από τον στόχο του 95% που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Η εμβολιαστική κάλυψη για το MMR είναι επίσης υψηλή (94%), ενώ το ποσοστό εμβολιασμού για HPV είναι μέτριο (κάλυψη 87% για το πρώτο εμβόλιο HPV), αλλά πάνω από τον μέσο όρο εμβολιαστικής κάλυψης της ΕΕ, που ανέρχεται σε 77%. Αξίζει να σημειωθεί το υψηλό ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης των αγοριών για HPV. Το εμβόλιο αυτό συμπεριλήφθηκε μόνιμα στο πρόγραμμα παιδικού εμβολιασμού μόλις το 2019, αλλά επί του παρόντος το ποσοστό κάλυψης είναι σχεδόν ισοδύναμο με αυτό των κοριτσιών.

Ύστερα από δύο χρόνια με χαμηλή κάλυψη για τον HPV, οι σημαντικές προσπάθειες που καταβλήθηκαν βελτίωσαν ουσιωδώς τα ποσοστά κάλυψης των κοριτσιών για τον HPV. Το Δανικό Πρόγραμμα Παιδικής Ανοσοποίησης έχει στόχο να μειώσει τα φυσικά και διοικητικά εμπόδια για τον εμβολιασμό στη Δανία μέσα από εκστρατείες, μηχανισμούς υπενθύμισης και πρεσβευτές εμβολιασμού.

Φορείς που συμμετέχουν και εφαρμογή

Τα προγράμματα εμβολιασμού παίζουν ουσιαστικό ρόλο στην προώθηση της δημόσιας υγείας στη Δανία. Το Δανικό Πρόγραμμα Παιδικής Ανοσοποίησης εμπίπτει σε διάφορα οργανωτικά πλαίσια. Η Δανική Αρχή Υγείας (Sundhedsstyrelsen) έχει τη γενική ευθύνη για το Δανικό Πρόγραμμα Παιδικής Ανοσοποίησης και κάνει συστάσεις στο Δανικό Υπουργείο Εσωτερικών και Υγείας σχετικά με το ποια εμβόλια θα πρέπει να συμπεριληφθούν. Το ινστιτούτο Statens Serum Institut είναι υπεύθυνο για την παρακολούθηση του προγράμματος και, γενικά, των νοσημάτων που προλαμβάνονται με τον εμβολιασμό. Ο Οργανισμός Φαρμάκων της Δανίας, σε συνεργασία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), είναι υπεύθυνος για την έγκριση των χρησιμοποιούμενων εμβολίων, καθώς και για την παρακολούθηση των παρενεργειών και της ασφάλειας. Κατά την αξιολόγηση νέων εμβολίων για το Πρόγραμμα Παιδικής Ανοσοποίησης, η Δανική Αρχή Υγείας συμβουλεύεται το Συμβούλιο Εμβολιασμού της. Εάν η Δανική Αρχή Υγείας διαπιστώσει ότι ένα συγκεκριμένο εμβόλιο πρέπει να εισαχθεί στο πρόγραμμα, ο Οργανισμός υποβάλλει σχετική σύσταση στο Δανικό Υπουργείο Εσωτερικών και Υγείας, το οποίο είναι αρμόδιο για τη λήψη των αποφάσεων. Το ινστιτούτο Statens Serum Institut είναι αρμόδιο για τον εφοδιασμό του προγράμματος με εμβόλια. Το Συμβούλιο Εμβολιασμού συμβάλλει με επαγγελματικές συμβουλές και την πείρα του γύρω από τον εμβολιασμό.

Για να ενισχύσει το Πρόγραμμα Παιδικής Ανοσοποίησης, η Δανική Αρχή Υγείας ξεκίνησε μια πρωτοβουλία εκπαίδευσης των επισκεπτών υγείας (νοσηλευτών που πραγματοποιούν κατ' οίκον επισκέψεις) για να γίνουν πρεσβευτές εμβολιασμού. Οι νοσηλευτές παίζουν σημαντικό ρόλο ως σύμβουλοι και φορείς ενημέρωσης σχετικά με την υγεία των παιδιών. Η πρωτοβουλία αυτή παρέχει κατάρτιση και αναπτύσσει τις επικοινωνιακές δεξιότητες του πρεσβευτή, επιτρέποντας τον διάλογο με τους γονείς σχετικά με τον εμβολιασμό.

Πόροι

Τα εμβόλια στο Δανικό Πρόγραμμα Παιδικού Εμβολιασμού είναι εύκολα προσβάσιμα και δωρεάν. Μερικές ομάδες (ευπαθείς ομάδες) αποζημιώνονται για ορισμένα εμβόλια. Οι γυναίκες μπορούν να εμβολιαστούν δωρεάν για την ερυθρά, εάν δεν είχαν εμβολιαστεί στο παρελθόν, και όλοι οι ενήλικες μπορούν να εμβολιαστούν για την ιλαρά, εάν δεν έχουν ήδη ανοσία είτε μέσω νόσησης είτε μέσω εμβολιασμού.

Την περίοδο 2023/24, προσφέρεται στα παιδιά ηλικίας 2-6 ετών δωρεάν εμβολιασμός κατά της γρίπης.

Αποτελέσματα

Η εμβολιαστική κατάσταση και οι σχετικές πληροφορίες εμβολιασμού κάθε πολίτη παρακολουθούνται με τη χρήση ενός μητρώου εμβολιασμού (DDV). Η εμβολιαστική τήρηση και αποτελεσματικότητα παρακολουθούνται και αξιολογούνται μέσω του μητρώου εμβολιασμού, το οποίο περιλαμβάνει επίσης δεδομένα που διευκρινίζουν το γένος, τις ηλικιακές ομάδες και τα γεωγραφικά στοιχεία. Το σύστημα παρακολούθησης καλύπτει μόνο τα συνιστώμενα εμβόλια ή αυτά που εντάσσονται στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού. Η καταχώριση όλων των εμβολιασμών στο Δανικό Μητρώο Εμβολιασμού (DDV) είναι υποχρεωτική.

Υπενθυμίσεις εμβολιασμού αποστέλλονται στους γονείς 14 ημέρες πριν από τον συνιστώμενο χρόνο εμβολιασμού. Οι εμβολιασμοί γίνονται συνήθως από τον γενικό οικογενειακό ιατρό, σε συνδυασμό με ιατρικούς ελέγχους ρουτίνας. Εάν δεν πραγματοποιηθεί ο εμβολιασμός, αποστέλλεται υπενθύμιση 30 ημέρες μετά τον συνιστώμενο χρόνο εμβολιασμού του παιδιού. Η Δανική Αρχή Υγείας συνιστά να εμβολιάζονται τα παιδιά εντός της υποδεικνυόμενης εμβολιαστικής περιόδου. Έτσι εξασφαλίζεται ότι κάθε εμβόλιο προσφέρει στο παιδί τη μέγιστη προστασία.

Το 2017, η Δανική Αρχή Υγείας, η Αντικαρκινική Ένωση Δανίας και ο Ιατρικός Σύλλογος Δανίας ξεκίνησαν από κοινού την εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης «STOP στον HPV». Η πρωτοβουλία είχε στόχο να παράσχει πολύπλευρη και τεκμηριωμένη ενημέρωση για το εμβόλιο κατά του HPV και να αυξήσει την ανοσοποιητική κάλυψη μετά από μια μείωση των εμβολιασμών. Η εκστρατεία επεκτάθηκε και στα αγόρια το 2019, γεγονός που σημαίνει ότι τώρα ο εμβολιασμός για τον HPV προσφέρεται δωρεάν στα αγόρια, όπως και στα κορίτσια, εάν έχουν γεννηθεί στο δεύτερο μισό του 2007 ή αργότερα. Η εκστρατεία ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2021, μετά την επιτυχημένη αποκατάσταση της ανοσοποιητικής κάλυψης για τον HPV.

Οι πρεσβευτές εμβολιασμού έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ενημέρωση των τοπικών κοινοτήτων μέσω προσεγγίσεων που βασίζονταν στον διάλογο ώστε να αντιμετωπιστούν οι όποιες ανησυχίες. Οι επισκέπτες υγείας συναντούν τακτικά τις οικογένειες και τα παιδιά στις περιοχές τους και οικοδομούν ένα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης. Εργάζονται με εγκύους και πραγματοποιούν πολλές κατ’ οίκον επισκέψεις σε νεογέννητα κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους ζωής τους. Συναντούν ξανά τα παιδιά στον παιδικό σταθμό και στο σχολείο. Οι επισκέπτες υγείας μπορούν να δώσουν απαντήσεις στις ανησυχίες, μέσα σε ένα κλίμα εμπιστοσύνης, και είναι οι πλέον κατάλληλοι για να συζητήσουν το θέμα του εμβολιασμού. Περίπου 200 επισκέπτες υγείας καταρτίστηκαν ως πρεσβευτές εμβολιασμού την περίοδο 2019 έως 2022 από ειδικούς της Δανικής Αρχής Υγείας. Σε μία εκπαιδευτική ημερίδα έμαθαν για το Πρόγραμμα Παιδικού Εμβολιασμού, τα νοσήματα και τα εμβόλια, το Δανικό Μητρώο Εμβολιασμού και τους κατάλληλους τρόπους επικοινωνίας σχετικά με τον εμβολιασμό. Η Δανική Αρχή Υγείας εφοδίασε τους πρεσβευτές εμβολιασμού με ενημερωτικό υλικό, όπως ένα εγχειρίδιο εμβολιασμού, καρτ ποστάλ, ταινίες κινουμένων σχεδίων και αφίσες.

Η Δανική Αρχή Υγείας έχει σημειώσει πρόοδο στη δημιουργία ευκολότερης πρόσβασης στον εμβολιασμό, τόσο από άποψη γεωγραφικής κάλυψης όσο και ψηφιακά. Για τις ευπαθείς και δυσπρόσιτες ομάδες εφαρμόστηκαν διάφορες πρωτοβουλίες, όπως εμβολιασμοί σε κέντρα περίθαλψης αστέγων και μεταφορά πολιτών σε εμβολιαστικά κέντρα συνοδεία παρόχων υγειονομικής περίθαλψης. Ο κατ’ οίκον εμβολιασμός είναι επίσης διαθέσιμος για άτομα με κινητικά προβλήματα. Για την υπερπήδηση των γλωσσικών φραγμών, οι πληροφορίες για το πρόγραμμα έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες (αγγλικά, αραβικά, περσικά, πολωνικά και σομαλικά).